Werk van de Noorse krimischrijver Gunnar Staalesen werd al in meer dan tien talen vertaald. In de jaren negentig van de vorige eeuw verschenen ook enkele romans met Staalesens vaste speurder Varg Veum in de hoofdrol in het Nederlands. Dat er een aantal verfilmingen van Veumromans op de VRT-zender Canvas te zien waren, was voor Manteau waarschijnlijk de aanleiding om één ervan, Het uur van de wolf, opnieuw uit te geven.

De naam Varg Veum vergt een woordje uitleg. Hij verwijst naar de oude Noorse uitdrukking 'varg i veum', die 'fredløs mann' betekent, een buiten de wet gestelde. Varg zelf is ook een nu in onbruik geraakt Noors woord voor 'wolf'. Nomen est omen hier: Varg Veum is 'a lone wolf', een soort Noorse (of beter nog Bergense, want de West-Noorse havenstad figureert prominent in de romans) variant van Raymond Chandlers Philip Marlowe.

Het uur van de wolf speelt in 1981, toen er van internet, gsm's en DNA-onderzoek nog geen sprake was maar schrijfmachines nog volop gebruikt werden. Veum is op dat ogenblik 39 jaar en gescheiden. Hij heeft een zoontje van tien. Vroeger werkte hij voor de kinderbescherming in Bergen, maar nu is hij eigenaar en enig personeelslid van een niet al te succesvol detectivebureau. Hij heeft iets wat op een drankprobleem lijkt (geen bourbon maar aquavit hier), beschikt over een stevige dosis cynisme, maar verbergt onder zijn ruwe bolster ook een blanke pit. Zijn relatie met de reguliere politie, en vooral dan met inspecteur Dankert Muus, is slecht.

In Het uur van de wolf maakt Veum in zijn stamcafé kennis met de gepensioneerde politie-inspecteur Hjalmar Nymark. Nymarks geweten wordt nog altijd geplaagd door een zaak uit 1953 die hij nooit echt heeft kunnen oplossen. De verffabriek Pauw brandde toen volledig af, waarbij vijftien mensen omkwamen. Er waren geruchten dat er een veiligheidsprobleem in de fabriek was, maar niemand werd ooit aansprakelijk gesteld voor de brand, zeker de toenmalige eigenaar Hagbart Helle niet. Helle is nu een van de rijkste reders van Noorwegen.

Wanneer Nymark wat later het slachtoffer wordt van een verkeersongeval met vluchtmisdrijf, ziet Veum het als zijn morele plicht om zich met de oude zaak van de verffabriek te bemoeien. Het spoor is natuurlijk koud, maar dankzij geduldig speurwerk slaagt de koppige Veum erin om de brand in verband te brengen met een mysterieuze verdwijning uit 1971 en met de nooit geïdentificeerde landverrader Rattengif uit de Tweede Wereldoorlog.

Zoals veel van zijn Scandinavische collega's schuwt ook Staalesen de maatschappijkritiek niet. Noorwegen mag dan al een van de rijkste landen ter wereld zijn, het is ook een land waar de rijken alsmaar rijker en daardoor ook alsmaar onaantastbaarder worden en waar het socialezekerheidssysteem onder druk staat: 'Als het maar enigszins verantwoord is, sturen we mensen zo uit de operatiekamer met een taxi naar huis', zegt de hoofdzuster van een ziekenhuis.

De kracht van Het uur van de wolf ligt niet alleen in de goed opgebouwde en sterke intrige, maar ook in de sfeerschepping. Er zit iets van een droefgeestige dichter in Veum, zoals blijkt uit de vele vergelijkingen en metaforen die hij in zijn relaas gebruikt. Een voorbeeld: 'Ik bleef zitten maar hield de gang in de gaten. Daar gleden mensen stil voorbij, als figuren in een poppentheater voor doven. Alles was stil. Het enige wat ik hoorde, waren de zachte poten van de regen tegen het raam. Een fluwelen dier dat naar binnen wilde.'

Het uur van de wolf wordt niet als een 'literaire thriller' gepresenteerd, maar verdient dat label meer dan heel wat romans die nu onder die noemer gepubliceerd worden [Eddy Waumans] Verberg tekst

Privé-detective Varg Veum uit Bergen in Noorwegen komt in aanraking met een ex-politieman, die hem vertelt dat hij nog altijd bezig is de waarheid achter enkele zaken te achterhalen, zoals de explosie bij een verffabriek in de jaren vijftig en een moord in 1971. Bij beide zaken was er sprake van een mank lopende verdachte. Kort nadat Veum deze informatie gekregen heeft, wordt de ex-politieman overreden, en hoewel hij dit overleeft, sterft hij plotseling zodra hij weer thuis is. Moord, denkt Veum. Natuurlijke oorzaak, zegt de politie. Veum gaat verder op onderzoek uit. Veum wordt vergeleken met Philip Marlowe en de vergelijking gaat in veel opzichten op: het gevoel van humor komt overeen, het zich vaak in geldelijke problemen bevinden, de haat/liefdeverhouding met de politie. Het verhaal heeft een spannend, goed opgebouwde plot met personages uit alle lagen van de maatschappij. Een roman, die de liefhebber van het betere speurwerk in een adem uitleest. Van Varg Veum is een zesdelige Noorse (televisie)serie gemaakt. Verberg tekst